تیتری که به خبر تبعید شدهای در میانه ستون سمت راست صفحه ۵ اشاره و ارجاع دارد. به اینکه تیتر برای عنوان اصلی روزنامه، زیبا نیست نمیپردازم و یا نحوه چینشش بر جلد یا برخی موارد دیگر. چنین اشتباهی برای روزنامهای سراسری با ۹ سال سابقه؛ پذیرفته نیست که تاریخ ذکر شده در تیتر با تاریخ انتشار همخوان نباشد! نشان میدهد سلسلهمراتب پایشگری و گزینشگری در تحریریه یا وجود ندارد یا خوشبینانهتر رعایت نمیشود. هرچند شمار کمی از روزنامهها، ارکان حرفهای تحریریه را برخوردارند و معمول است رسانههای چاپی ما با تحریریههایی خلوت، گذران امور میکنند! برای نمونه در شناسنامه همین روزنامه، نامی از سردبیر یا اعضای شورای سردبیری نیامده است.
این خبر و تیتر روزنامه عجبشیر، بازنشر عینی خبر منتشر شده روز گذشته خبرگزاری ایرنا است. بارها گفته شده که روزنامهها اگر توان تولید سوژههای بکر و اختصاصی را ندارند، دستکم بر مهارتهای تیترنویسی و سوژهیابی اندکی ممارست ورزند. روزنامههای حرفهای بهجای بازنشر محتوای خبرگزاریها، یا به تولید اختصاصی محتوا میپردازند یا همان سوژهها را از زاویهای دیگر بازنویسی و بازتولید میکنند.
بهعنوان یک کار تمرینی و کارگاهی میتوان این تیتر را به گونههایی دیگر آورد:
«آغاز به کار دولت چهاردهم از امروز» یا «دولت چهاردهم از امروز آغاز به کار میکند»
یا برای اینکه با فضای این روزهای برگزاری رقابتهای المپیک در شهر پاریس، یک همآوایی فرامتنی داشته باشد میتوان چنین آورد: «امروز سوت آغاز دولت چهاردهم به صدا درمیآید»
با عبارت «امضای حکم تنفیذ توسط رهبر انقلاب» نیز برای روتیتر یا زیرتیتر میتوان ترکیبهای گوناگونی ساخت.
خبرهای غیرتولیدی را بهتر است بازنویسی کرد و به دور از نظر شخصی و ابراز سلیقهای بر آنها دادههای تازهای افزود. در بخشی از خبر هم به منبع اصلی اشاره گردد تا اخلاق حرفهای رعایت شود.
سپس اندکی زمان صرف ایدهپردازی برای عنوان اصلی (تیتر یک) کرد و دستآخر با همکاری تحریریه و مدیر هنری، یک ایدهی جذاب برای انتخاب عکس یا طرح اصلی و تکمیل جلد به کار بست. با تاکید بر آزاداندیشی خلاقانه و بیرون از کلیشههای رایج، اجازه دهید افراد هر چه به ذهنشان میرسد ارائه دهند. اینگونه با تکنیک طوفان و بارش فکری؛ خلاقیت فردی و گروهی در تحریریهها بهصورت عملی پیاده خواهد شد.
همهی این عملیات ساده که زمان چندانی از تحریریه هدر نمیدهد با تشکیل دوباره شورای فراموششده «تیتر» ممکنتر میگردد. تشکیل این گروه مشورتی؛ میتواند به شکلگیری فرایند تمرین، مهارتآموزی، افزایش اعتماد به نفس و جسارت افراد شاغل در تحریریه منجر شود.
درباره تیتر بارها نوشته و گفتهاند که دروازه و ورودی و هدایتگر است و تعبیر استاد «مجید رضاییان» برای من از همه پسندیدهتر است. «تیترنویسی، قله روزنامهنگاری است».
بار دیگر به جلد شماره ۱۷۳۴ روزنامه عجبشیر میپردازم. عکس اصلی هم مانند تیتر یک کیفیت لازم را ندارد. عکسی که بیشازحد در نوردهی با نرمافزار روشن شده است. این میزان روشنایی از زیبایی عکس میکاهد و حتما وسواس همکارانمان در این روزنامه آذربایجان شرقی، رعایت الزامات کیفیت چاپ بوده است.
پس از بررسی شمارههای اخیر این روزنامه، در مقام نقد به اعضای تحریریه آن پیشنهاد میکنم در شیوه انتخاب عکس و طرح جلد، بازنگری کنند. اغلب عکسهای گزینش شده برای جلد در این روزنامه تبریزی، خنثی یا فاقد کیفیت هستند. به یک کلام، انرژی لازم برای جلبتوجه مخاطب سختپسند کنونی را ندارند.
بهجز اینها که پیشتر نوشتم؛ تکراری بودن ترکیببندی (لیاوت) صفحه نخست این روزنامه برای مخاطب حس کرختی و یکنواختی را تداعی میکند. جابجایی برخی عناصر اصلی و فرعی جلد، قرار دادن عکس در حالتهای افقی یا عمودی، بهکارگیری فونتهای حرفهایتر برای تیترهای فرعی، اهمیتبخشی به انرژی همنشینی آگاهانه رنگها و … کارویژههای مغفول در روزنامه عجبشیر است. همگی به روحیه بصری و هنری این روزنامه وابسته است و در اهمیتش نکتهای از استاد «محمود مختاریان» ارائه میکنم. تا پایانبندی بهتری برای این نوشتار باشد و باشد به یادگار برای همهمان.
«انتخاب عکس خوب برای جلد روزنامه، بیش از تیتر اصلی اهمیت دارد؛ که امروزه رسانههای ما بیش از آنکه خواندنی باشند، دیدنیاند.»